НОЯБРЬ 1-НИҢ ХҮНҮ ТЫВА РЕСПУБЛИКАДА «ТЫВА ДЫЛДЫҢ ХҮНҮ»
Ноябрь 1-ниң хүнүн Тыва Республикада «Тыва дылдың хүнү» кылдыр доктааткан. Ол шиитпирни Тываның баштыңы Шолбан Кара-оол 2016 чылдың январь 18-тиң айыткалы-биле киирип, тыва дыл Тыва Республиканың күрүне дылы болгаш тыва чоннуң культуразы болгаш сагыш-сеткил салгалының кезээ кылдыр камгалаар, деткиир, сайзырадыр сорулга-биле доктаатканы дыка чөптүг.
Календарьга тыва дылга тураскаадып тускай байырлал хүнү кылырының эгелекчизи – Тываның чоннуң чогаалчызы Александр Даржай болуп турар.
Библиотеканың тураскаал номнар килдизиниң ажылдакчылары бо байырлыг хүнге «Чоннуң төөгүзү – төрээн дылында» деп номнар делгелгезин кылганнар. Делгелгениң бирги кезээнде тыва дылдың төөгүзүнүң дугайында база дылывыстың сайзыраарынга улуг күш-ажылын чорудуп турган эртемденнер – А. А. Пальмбах, Н. Ф. Катановтун дугайында чүүлдерни салган.
Дараазында кезектерде 1927 чылда үнген Брюхановтуң (Сотпа) «Тыва ургларның эң өрэныр тэптэри баштап ужукэ*» деп номну, С. Лопсан, Л. Чадамбаның «О переводе тувинской письменности с латинизированного на русский алфавит» деп номну болгаш оон-даа өске тыва дылга хамаарышкан номнарны делгээн.
Делгелгеде «Төрел дөзү – ава, төөгү дөзү – дыл», «Чаңчыл билир – чоок төрел, дылын билчир – хан төрел» деп үлегер домактарны база Ч. Кара-Күскениң шүлүүн киирген:
Чонум, Чуртум, Дылым – Тыва,
Чоргаарланыр чүвем ол-дур,
Кайызы-даа турбаан болза
Канчап мени тыва дээр.
Ынчангаштың дылывыска
Ынак болуп көрээлиңер
Дылды, чонну, Тывавысты
Тынывыс дег камнаалыңар.
