Пюрюна Виктория Кууларовна – библиотекарь, Чадаананың Монгуш Буян-Бадыргы аттыг музейиниң бирги директору, Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы.
Ол 1945 ч. май 9-та, Улуг Тиилелгениң хүнүнде, Кызыл хоорайга төрүттүнген. 1963 ч. Чыраа-Бажы ортумак школазын эки демдектерлиг дооскаш, ажылчын базымын уруглар садының удуртукчузундан эгелээн. 1971 ч. Чөөн-Сибирьниң күрүнениң культура институдунуң библиотека салбырын чедиишкинниг дооскан.
Тускай мергежилдиг аныяк ажылдакчыны дораан-на суурнуң библиотеказынга хүлээп алган. Ажылдап турган үелеринде шудургу, чүткүлдүүн көргүзүп, чыл түңнелдери-биле көскү көргүзүглерлиг болуп, эң-не дээре дээн ажылдыг ном саңнарының одуруунга кирип турган. Ол чүгле суурнуң чону-биле эвес, сүт-бараан фермаларынче, малчыннарның турлагларынче солун медээлерни чедирип, чаа үнген номнарны номчуурунче хаара тудуп, суртаал ажылдарын чорудуп турган. Ол ышкаш кожууннуң библиотекарьларын эвилелдеп, көргүзүглүг семинарларны, төгерик столдарны эрттирип, билдинмес айтырыгларга дарый харыылап, бодунуң арга-дуржулгазы-биле солчур турган. 1980 ч. Чыраа-Бажының көдээ культура бажыңының ажыл-чорудулгазын чон мурнунга көдүрер, диргизер сорулгалыг, Виктория Кууларны директорга томуйлаан. Ол, шынап-ла, эвээш хуусаа дургузунда клубтуң ажылын бедик деңнелче көдүрүп, удуртканы «Йөрээл» деп аас чогаал бөлүү республика чергелиг мөөрейге лауреат атка төлептиг болган. 1986 ч. кожууннар аразынга тиилекчи болуп, 1-ги чергениң шаңналын чаалап алган. Көдээ культура бажыңының директору Виктория Кууларовна удуртукчу ажылга бедик мергежилдиин бадыткаан. Аңаа «1986 чылдың чемпиону» деп шаңналды тывыскаш, кожууннуң «Хүндүлел номунче» адын киирген. Кандыг-даа ажылга ажылдап тургаш, харыысалгалыг, күүседиичел, бодунга, эш-өөрүнге негелделиг кижи кылдыр бодун көргүзүп чораан.
Ажыл-амыдыралының аайы-биле Чөөн-Хемчик кожууннуң төп ном саңының директорунга (1989) ажылдаан. Өөренген билиг-мергежилиниң дузазы-биле ажылдың аай-бажын билир болгаш ол дораан-на номчулгаже чоннуң сонуургалын оттуруп, янзы-бүрү солун, ажыктыг хемчеглерни эрттирип турган. Ажылдап келген үелеринде кадрлар белеткээр ажылды идепкейлиг чорудуп, элээн хөй аныяктарны дээди эртем чедип алырынче оруун ажыдып, деткимчезин көргүзүп турган.
1991 ч. Чадаанага Тываның Улусчу революцияның 70 чыл оюнга уткуштур музей ажыттынган. 1992 ч. музей Алдан-Маадыр аттыг чурт-шинчилел музейиниң филиалы апарган. Ол музейни ажыдарынга Виктория Пюрюна сагыш-сеткилинден уран мергежилин көргүзүп, хөй ажылдарны аайлап, башкарып, бодунуң улуг үлүг-хуузун киирген. Даа кожууннуң 230 чылынга уткуштур музейниң ажылы улам калбарып, сумулар аайы-биле күш-ажылдың хоочуннарының дугайында видеоматериалдарны чыып, кожууннуң төөгүзүнүң дугайында база үнелеп четпес хөй санныг экспонаттарны чыгган.
Музейниң бир талазында «МЧС РФ» деп өрээлди дерип кылганын келген аалчылар магадап көөр турган.
Ажыл-амыдыралының бүгү күжүн уран чүүлдүң сайзыралынга салган хүндүлүг хоочун ажылдакчы Виктория Кууларовнага А. С. Пушкин аттыг Национал ном саңының мурнундан мугур харлаан байырлалыңар таварыштыр чылыг-чымчак байырывыс чедирбишаан, быжыг кадыкшылды, өөрүшкү-маңнайны, аал-ораныңарга амыр-тайбыңны, сүлде-сүзүүңер кезээде бедик чоруурун күзедивис!
Материалды И. Д. Ооржак белеткээн.
