Клара Чамыяновна Сагды – шии артизи, драматург, хөй талалыг режиссёр, чогаалчы, Тыва АССР-ниң культуразының алдарлыг ажылдакчызы, Тываның чогаалчылар Эвилелиниң кежигүнү, ССРЭ-ниң «Хүндүлелдиң демдээ ордениниң», «Шылгараңгай күш-ажыл дээш» деп медальдың эдилекчизи чораан.
Ол 1930 ч. март 15-те Чөөн-Хемчик кожууннуң Шеминиң Кожагар-Өдек деп черге малчын араттың өг-бүлезинге төрүттүнген. Эге школаны Шемиге, Бай-Хаакка дооскаш, улаштыр Кызылдың 2 дугаар школазынга өөренген. 1955 ч. Ленинградтың Островский аттыг күрүнениң театр институдун база Күрүнениң кинематография институдунуң аспирантуразын дооскан. 1955-1963 чылдарда, театрга шии артизи болуп, аңгы-аңгы овур-хевирлерни уттундурбас кылдыр ойнаан.
Клара Сагды хөй чылдар дургузунда Кызыл-Даг, Хорум-Даг, Шеми школаларынга башкылап, Тыва радио, телевидениеге режиссёрлап база Улусчу чогаадылга бажыңынга килдис удуртуп, Тываның культура сайыдының оралакчызынга, хөгжүм-шии театрының директорунуң оралакчызынга, Тожунуң улусчу театрының режиссёрунга ажылдап чораан. 1993 ч. тура Россияның ачы-буян биле кадыкшыл Фондузунуң Тывада салбырының даргазынга база ажылдаан. 30 ажыг шиилерни театрның сценазынга болгаш Республиканың улусчу театрларынга режиссёрлап тургускан.
Чогаал ажылын 1957 ч. «Кыстың оруу» деп шиизи-биле эгелээн.
1963 ч. «Чаңгыс көжегелиг шиилер» деп номну үндүрген. 1973 ч. «Тыва театрның тургустунган төөгүзү», 1976 ч. бижээн шиилериниң чамдык кезии «Чалым-Хая» деп чогаалдар чыындызынче кирген. 1985 ч. «Кыстың оруу», «Назын халыыны», «Буян-Бадыргы» деп номнары парлаттынган. Ооң чогаалдары орус, хакас, бурят дылдарда үнгүлээн.
Салым-чаяаны хөй талалыг, эрес-шудургу, культураның хоочуну Клара Чамыяновнаның сактыышкынындан: «Улусчу чогаадылга төвү 1957 чылда тургустунган. Ол үеде ооң тевиинге чоннуң «ийи дугаар тыныжы» ажыттынган дизе хөөредиг чок. Бот-тывынгыр сураглыг хөөмейжилер: Кара-Сал Ак-оол, Ондар Маржымал, Ооржак Хунаштаар-оол, Дакпай Максим болгаш өскелер-даа Тывадан дашкаар фестивальдарга, улуг көрүлделерге киржип, боттарының тускайлаң сыгыт-хөөмейи-биле чонну кайгадып, магададып турганнар. Улусчу чогаадылга төвү – чоннуң ыры-хөгжүмге сонуургалын оттуруп, уран чүүлдүң, ылаңгыя тыва хөгжүм херекселдеринге ойнаарын диргизип, чечектелиишкинниң, сайзыралдың оруунче исти баштап үндүрген төп».
Күш-ажылдың хоочуну, көскү культура ажылдакчызы чораан Клара Чамыяновна Сагдының уран чүүлге киирген ачы-хавыяазы балалбас исти арттырар.
Ол 1922 ч. мөчээн.
Материалды И. Д. Ооржак белеткээн.
